Wraz z rozwojem prowadzonej jednoosobowej działalności gospodarczej warto rozważyć zmianę formy prawnej prowadzonego biznesu, np. na spółkę komandytowo-akcyjną. Forma ta w ostatnim czasie zyskała na znaczeniu ze względu na wejście w życie przepisów Polskiego Ładu. Wprowadzone zasady dotyczące opodatkowania oraz opłacania składek na ubezpieczenie wspólników wpłynęły na jej atrakcyjność w oczach przedsiębiorców. Więcej informacji w tym temacie dostępnych jest w naszym artykule Spółka komandytowo-akcyjna a Polski Ład – wady i zalety. W niniejszym artykule przedstawiamy zaś to w jaki sposób doprowadzić do przekształcenia działalność gospodarczej w S.K.A.
Przekształcenie czy aport?
W pierwszej kolejności odróżnić należy procedurę przekształcenia od aportu. Przekształcenie oznacza zmianę formy prawnej prowadzonej działalności zachowując jej ciągłość, natomiast aport oznacza wniesienie przedsiębiorstwa w skład majątku istniejącej już spółki. Występujące różnice zostały szczegółowo opisane w artykule Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę - aport, nowa spółka czy przekształcenie kodeksowe?
Procedura przekształcenia JDG, w przeciwieństwie do aportu, jest rekomendowana dla przedsiębiorców, którzy w ramach wykonywanej działalności musieli uzyskać koncesje, licencje lub inne zgody administracyjne. Przekształcenie powoduje, iż większość tego typu decyzji powinna zostać niejako automatycznie przeniesiona na spółkę powstałą w wyniku przekształcenia. Również kredyty zaciągnięte w działalności gospodarczej powodują, że lepszą drogą jest przekształcenia kodeksowe niż aport przedsiębiorstwa.
Zaznaczyć jednak trzeba, że przekształcenie każdorazowo wymaga analiz posiadanych przez przedsiębiorcę decyzji z uwagi na odmienną praktykę urzędów. Jeden z wyjątków stanowi tu np. licencja transportowa, którą organ wydający przenosi na podmiot przekształcony, jeśli spełnia on w dalszym ciągu wymogi wskazane w ustawie. Nie jest więc to nadmierne utrudnienie, jednakże nie jest to też czynność automatyczna. Zagadnienie to zostało opisane także w artykule Przekształcenie w spółkę z o.o. – co się dzieje z umowami, zezwoleniami i koncesjami?
Wniesienie przedsiębiorstwa aportem skutkować będzie zaś każdorazowo koniecznością uzyskania nowych decyzji administracyjnych, ponieważ przy aporcie nie występuje formalna kontynuacja podmiotowa i przyznane uprawnienia wygasają.
Chcesz wiedzieć więcej na temat spółki komandytowej? Sprawdź najnowsze wydanie książki "Komandytowa" - jedyne na rynku praktyczne kompendium wiedzy o spółce komandytowej jako podatniku CIT.
Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej
Spółka komandytowo-akcyjna jest spółką osobową, a zgodnie z obowiązującymi przepisami jednoosobowa działalność gospodarcza może zostać przekształcona wyłącznie w spółkę kapitałową. Niemożliwe jest więc bezpośrednie przekształcenie działalności gospodarczej w spółkę komandytowo-akcyjną.
Pierwszym krokiem reorganizacji JDG w S.K.A. jest wcześniejsze przekształcenie działalności gospodarczej w jedną ze spółek kapitałowych, tj. spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością, prostą spółkę akcyjną albo spółkę akcyjną. Ze względu na zakres obowiązków i stopień formalizmu, najczęściej wybieraną drogą jest przekształcenie w spółkę z o.o.
W tym celu niezbędne jest przygotowanie planu przekształcenia oraz umowy spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Plan przekształcenia w przypadku przekształcenia JDG obowiązkowo musi zostać sporządzony w formie aktu notarialnego, a następnie poddany badaniu przez biegłego rewidenta w zakresie jego poprawności i rzetelności. Obowiązki te odróżniają przekształcenie JDG od większości innych kodeksowych przekształceń i mają wpływ na jego koszty oraz czas trwania. Minimalny kapitał zakładowy spółki z o.o. wynosi 5.000 zł. Nadwyżkę wartości przedsiębiorstwa, która nie będzie przekazana na kapitał zakładowy należy zaliczyć na kapitał zapasowy spółki przekształconej. Zaznaczyć przy tym należy, że przy przekształceniu JDG w sp. z o.o. powstaje obowiązek zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Jego wysokość zależy od wartości zadeklarowanego kapitału zakładowego, nadwyżka przeznaczana na kapitał zapasowy nie podlega opodatkowaniu. Więcej o podatkowych skutkach przekształcenia przeczytasz w artykule Przekształcenie przedsiębiorcy w spółkę – skutki podatkowe
Dalsze przekształcenie
Następnym krokiem jest przekształcenie spółki kapitałowej (np. spółki z o.o.) w spółkę komandytowo-akcyjną.
Przepisy kodeksu spółek handlowych wskazują na istnienie dwóch rodzajów wspólników w spółce komandytowo-akcyjnej. W oparciu o dotychczasową praktykę generalnie wskazywało się na brak możliwości przekształcenia jednoosobowej sp. z o.o. w S.K.A. Dlatego przed przekształceniem sp. z o.o. należało rozważyć zbycie przynajmniej jednego udziału w jej kapitale zakładowym na rzecz innej osoby. Wówczas po przekształceniu w spółce komandytowo-akcyjnej jeden ze wspólników może zostać komplementariuszem, a drugi akcjonariuszem.
Chociaż przepisy nie przewidują jednoznacznie takiego stanu, to coraz więcej głosów dopuszcza możliwość istnienia jednoosobowej spółki komandytowo-akcyjnej, w której ta sama osoba będzie zarówno komplementariuszem i 100% akcjonariuszem.
Wskazuje się przy tym , że przepisy nie zakazują w sposób jednoznaczny takiego rozwiązania, ponieważ ogólnie dopuszczalne jest nabywanie akcji spółki przez jej komplementariusza. Nie ma przy tym żadnego przepisu, który zakazywałby komplementariuszowi nabycie 100% akcji w kapitale zakładowym spółki komandytowo-akcyjnej lub w inny sposób to ograniczał.
O ile co do kwestii wtórnego nabycia akcji przez komplementariusza nie ma większych wątpliwości, o tyle sama możliwość zawiązania jednoosobowej spółki komandytowo-akcyjnej jest w dalszym ciągu krytykowana przez komentatorów. Wskazuje się przy tym na miejsce ułożenia przepisów dotyczących tej spółki w Kodeksie spółek handlowych i ogólnej charakterystyki spółek osobowych. Przy czym w znanej nam praktyce sądy rejestrowe akceptują i rejestrują jednoosobowe spółki komandytowo-akcyjne.
Abstrahując od sytuacji powstania jednoosobowej spółki komandytowo-akcyjnej zauważyć należy, że komplementariusz nabywając wtórnie akcje spółki nie zostaje zwolniony z odpowiedzialności za jej długi. Jednocześnie akcjonariusz wstępujący w miejsce komplementariusza taką odpowiedzialność na siebie przyjmuje z chwilą zmiany swojego statusu w spółce.
Podsumowanie
Przekształcenie w S.K.A. jest procesem dość skomplikowanym. W związku z tym warto skorzystać pomocy doświadczonego doradcy, który pomoże sprawnie przeprowadzić całą reorganizację i doradzi najbardziej optymalny kształt statutu spółki komandytowo-akcyjnej.
Andrzej Illukiewicz
Michał Walczak
