Spółki komandytowe od 2021 r. zostały podatnikami CIT, czego skutkiem jest podwójne opodatkowanie dochodów wypłacanych wspólnikom. Komplementariusz może skorzystać z mechanizmu odliczenia, dzięki któremu zachowa on efektywnie jednokrotne opodatkowanie. Od zasady są jednak wyjątki, w których mechanizmu odliczenia nie można zastosować!
Zasadą jednokrotne opodatkowanie
Podwójne opodatkowanie dochodów wypłacanych ze spółki komandytowej przede wszystkim dotyczy komandytariuszy. Wspólnik ponoszący nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki zasadniczo zachowa efektywne opodatkowanie na poziomie 19% (lub mniejsze). Wynika to z możliwości odliczenia przez komplementariusza od podatku od wypłacanego zysku, podatku zapłaconego przez spółkę komandytową.
Każdy komplementariusz może odliczyć proporcjonalnie taką część podatku CIT, w jakiej uczestniczy w zyskach spółki. Jeżeli zatem komplementariusz ma na przykład prawo do 80% zysków spółki komandytowej, może odliczyć 80% podatku zapłaconego przez spółkę.
Sposób opodatkowania zysków wypłacanych komplementariuszowi ma swoje pozytywne i negatywne strony. Przykładem korzystnego wpływu może być fakt, że przy opodatkowaniu 9% CIT dla spółki komandytowej, jeżeli komplementariusz nie będzie wypłacał całości przysługującego mu zysku, wypłacany zysk efektywnie będzie opodatkowany stawką mniejszą niż 19% (aż do 9%).
Wadą jest natomiast brak możliwości wypłacania w trakcie roku zaliczek na poczet zysku, aby możliwe było zachowanie korzystnego opodatkowania. W tym przypadku jest jednak szansa, że pojawi się korzystna linia orzecznicza sądów, dzięki której wypłaty zaliczek w trakcie roku bez podatku będą możliwe. Więcej na ten temat przeczytasz w naszym artykule - Zaliczki na poczet zysku dla komplementariusza a podatek - przełomowy wyrok NSA
Dochody spółki wykluczające mechanizm odliczenia
Mechanizm odliczenia nie jest jednak uniwersalny. Oznacza to, że istnieje grupa dochodów, które może osiągnąć spółka komandytowa, a w przypadku których zapłacony od nich CIT nie może być odliczony przez komplementariusza. W efekcie podatek od tych dochodów jest płacony przez spółkę, a następnie komplementariusz wypłacając zysk musi zapłacić ponownie podatek, bez możliwości pomniejszenia go o zapłacony CIT przez spółkę komandytową.
Dochodami, których to dotyczy są:
- dywidendy i dochody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych,
- dochody opodatkowane IP Box,
- dochody ze zbycia walut wirtualnych (np. bitcoin),
- dochody zagranicznych jednostek kontrolowanych,
- dochód z niezrealizowanych zysków (opodatkowany exit tax).
Komplementariusz nie może także odliczyć minimalnego podatku od nieruchomości komercyjnych zapłaconego przez spółkę komandytową.
Przykład
Spółka komandytowa XYZ osiąga 1 mln zł dochodu ze sprzedaży towarów, oraz 500 tys. zł w postaci dywidend ze spółek kapitałowych (dochód nieobjęty zwolnieniem dywidendowym). Komplementariusz, osoba fizyczna, któremu przysługuje 99% zysku spółki komandytowej, wypłaca całość zysku po zakończeniu roku.
Spółka płaci CIT w wysokości 285.000 zł (wszystkie dochody opodatkowane stawką 19%), z czego 190.000 zł przypada na podatek od dochodów ze sprzedaży towarów. Komplementariusz dokonuje wypłaty 99% zysku netto spółki, czyli 1.202.850 zł, w związku z czym PIT przed mechanizmem odliczenia wynosi 228.542 zł (19% PIT). Komplementariusz może odliczyć tylko CIT od dochodów ze sprzedaży towarów w wysokości 188.100 zł (99% ze 190.000 zł). Podatek od zysku wypłaconego komplementariuszowi wynosi zatem 40.441 zł, a więc efektywne opodatkowanie zysku wypłaconego komplementariuszowi (CIT i PIT łącznie) to 22,6%.
Chcesz wiedzieć więcej na temat spółki komandytowej? Sprawdź najnowsze wydanie książki "Komandytowa" - jedyne na rynku praktyczne kompendium wiedzy o spółce komandytowej jako podatniku CIT.
IP Box niekorzystny dla komplementariusza
Wyjątkowym przypadkiem dochodu niekorzystnie opodatkowanego dla komplementariusza jest dochód IP Box. Przepisy dopuszczają bowiem możliwość wyboru formy opodatkowania, albo stawką 5% albo na zasadach ogólnych 9% lub 19%. O sposobie wyboru opodatkowania IP Box możesz przeczytać na naszym portalu UlgiDlaInnowacji.pl w artykule – Sposób wyboru opodatkowania IP Box.
W przypadku komplementariusza planującego dokonywać wypłat zysku generowanego z IPBOX, wybór CIT 5% w sp.k. jest niekorzystny, ponieważ od tego dochodu najpierw spółka zapłaci 5% CIT, a następnie komplementariusz 19% PIT/CIT. Efektywny podatek wyniesie tym samym około 23% dochodu przypadającego na komplementariusza. Jeżeli dochody z IP będą opodatkowane na zasadach ogólnych, to przy zastosowaniu mechanizmu odliczenia, efektywny podatek nie przekroczy 19% dochodu (w tym przypadku możliwe jest zastosowanie mechanizmu odliczenia komplementariusza)
Przykład 2
Spółka komandytowa ABC osiąga dochód 5 mln zł, który w całości może podlegać opodatkowaniu IP Box. Komplementariusz, osoba fizyczna, któremu przysługuje 99% zysku spółki komandytowej, wypłaca całość zysku po zakończeniu roku. Wysokość opodatkowania dochodów komplementariusza w zależności od formy opodatkowania została przedstawiona w tabeli poniżej.
|
IP Box |
CIT 19% |
Dochód sp.k. |
5.000.000 zł |
|
Dochód na komplementariusza (99%) |
4.950.000 zł |
|
CIT na komplementariusza |
247.500 zł |
940.500 zł |
Zysk netto do wypłaty na komplementariusza |
4.702.500 zł |
4.009.500 zł |
PIT przed odliczeniem CIT |
893.475 zł |
761.805 zł |
PIT po odliczeniu CIT |
Brak odliczenia |
0 zł |
Łączny CIT I PIT na komplementariusza |
1.140.975 zł |
940.500 zł |
Efektywne opodatkowanie |
23,05% |
19% |
Wzrost efektywnego opodatkowania dochodów komplementariusza, w przypadku stosowania IP Box, wydaje się być niezamierzonym efektem zmian podatkowych. Celem wprowadzenia przepisów o IP Box było obniżenie opodatkowania kwalifikowanych dochodów. Mechanizm odliczenia miał z kolei zapewnić efektywnie jednokrotne opodatkowanie dochodu wspólnika ponoszącego nieograniczoną odpowiedzialność za zobowiązania spółki komandytowej. Przepisy zostały jednak wprowadzone tak, że komplementariusz zamiast płacić tyle samo lub mniej, musi płacić efektywnie większy podatek.
Paweł Malewski