Wspólnicy spółek komandytowych częstokroć zastanawiają się czy są w stanie zagwarantować płynne funkcjonowanie spółki zaraz po śmierci jednego z nich. Z poniższego artykułu dowiesz się jak zaplanować działalność spółki na wypadek śmierci jednego ze wspólników oraz czy już teraz możliwe jest określenie składu osobowego wspólników spółki po śmierci któregokolwiek z nich.
Zamów nasz kurs online "Fundacja rodzinna - sukcesja w biznesie w praktycznych pytaniach i odpowiedziach"Z kursu dowiesz się m.in:
Zobacz program i zamów tutaj. |
Regulacja ustawowa
Śmierć wspólnika, który odpowiadał za zobowiązania spółki komandytowej całym swoim majątkiem, tj. komplementariusza, stanowi przyczynę rozwiązania spółki. Z kolei śmierć wspólnika ponoszącego jedynie ograniczoną odpowiedzialnością za zobowiązania spółki, tj. komandytariusza, co do zasady nie stanowi przyczyny rozwiązania spółki. Ustawa daje jednak wspólnikom możliwość całkowitego odstąpienia od opisanych zasad i uregulowania zasad dziedziczenia w spółce w sposób odpowiadający potrzebom wspólników. Więcej na ten temat możesz przeczytać na naszym portalu Doradzamy.to w artykule Śmierć wspólnika – czy powoduje rozwiązanie spółki?
Precyzyjne określenie spadkobierców wspólnika
Zamieszczenie w umowie spółki zapisu W razie śmierci wspólnika spółka nie ulega rozwiązaniu, choć oczywiście prawidłowe, w wielu przypadkach może okazać się niewystarczające. Wspólnicy bowiem coraz częściej chcieliby mieć pewność, że po ich śmierci przysługujący im udział w spółce osobowej (określany formalnie mianem ogółu praw i obowiązków) przekazany zostanie na rzecz określonej osoby bądź osób. Chęć tę trzeba uznać za w pełni uzasadnioną, gdyż takie rozwiązanie może mieć wpływ na dalsze funkcjonowanie spółki. Co więcej pozwoliłoby zapobiec powstaniu szeregu wątpliwości dotyczących składu osobowego spółki w momencie śmierci jej wspólnika. W przypadku gdy umowa spółki ogranicza się jedynie do wskazanego wyżej zapisu, przysługujący zmarłemu ogół praw i obowiązków w spółce podlegać może dziedziczeniu na zasadach przewidzianych w ustawie. Fakt ten może znacząco utrudnić działalność spółki czasu zakończenia postępowania sukcesyjnego.
Dowiedz się więcej o spółce komandytowej! Zamów V wydanie książki “Komandytowa” w wygodnej formule pytań i odpowiedzi, dzięki której szybko znajdziesz odpowiedź na nurtujące pytania!
Sukcesja ogółu praw i obowiązków przez określoną osobę bądź osoby
Jak już wyżej wskazano, uzasadnionym dla zapewnienia prawidłowego funkcjonowania wydaje się być zaplanowanie przez dotychczasowych wspólników składu osobowego spółki po śmierci jednego z nich. Dokładne uregulowanie tych kwestii jeszcze za życia wspólników spowoduje, że moment śmierci wspólnika skutkować będzie automatyczną zmianą składu osobowego spółki, którą wystarczy jednie zgłosić w KRS.
Przepisy dopuszczają możliwość przekazania ogółu praw i obowiązków wspólnika w spółce komandytowej konkretnie wskazanej w testamencie osobie, za pomocą tzw. zapisu windykacyjnego. Zapis ten ma taki skutek, że przedmiotu zapisu staje się własnością zapisobiercy już w chwili śmierci zapisodawcy. Adresat zapisu staje się zatem właścicielem ogółu praw i obowiązków w spółce osobowej już w momencie śmierci wspólnika, co oznacza, że już w tej chwili zalicza się on do nowego składu osobowego spółki.
Zapis windykacyjny jest rozrządzeniem testamentowym, a więc można go ustanowić wyłącznie w testamencie sporządzonym w formie aktu notarialnego. Więcej na ten temat możesz przeczytać na naszym portalu Zmianawarty.pl w artykule Zapisanie konkretnego składnika majątku w testamencie – na co zwrócić uwagę?
Konieczność zamieszczenia odpowiednich postanowień w umowie spółki
Sporządzenie zapisu windykacyjnego o odpowiedniej treści stanowi pierwszy krok dla zapewnienia stabilności funkcjonowania spółki po śmierci jednego z jej wspólników. Sam zapis może się okazać niewystarczający, ponieważ jego treść powinna być spójna z postanowieniami umowy spółki. W związku z powyższym, w celu wyeliminowania wątpliwości co do składu osobowego spółki po śmierci jednego z jej wspólników, w umowie spółki warto rozważyć wskazanie wprost składu osobowego wspólników w razie wstąpienia do spółki spadkobierców.
Może się również zdarzyć, że wspólnik zamierza przekazać swój ogół praw i obowiązków wspólnika spółki komandytowej na rzecz kilku osób. W takim przypadku w umowie spółki warto zawrzeć postanowienie, które regulowałoby sposób funkcjonowania tych osób w spółce. Osoby te mogą bowiem działać wspólnie jako tzw. wspólnik zbiorowy, bądź samodzielnie, każdy jako odrębny wspólnik.
Ustawodawca w tym zakresie przyznał stronom umowy spółki wolny wybór, wprowadzając do Kodeksu spółek handlowych jedynie zasadę, że w sytuacji gdy umowa spółki nie stanowi inaczej, kilku spadkobierców bądź zapisobierców funkcjonuje w spółce łącznie za pośrednictwem wspólnie wybranego przez nich przedstawiciela.
Prawo odrzucenia zapisu
Wszelkie założenia oraz uregulowania dokonane przez wspólników w kontekście potencjalnego składu osobowego po śmierci jednego z nich są jedynie celem, którego finalny sukces zależy od samego zapisobiercy. Adresat wspomnianego zapisu windykacyjnego dysponuje możliwością odrzucenia takiego zapisu, co automatycznie skutkuje niewstąpieniem przez niego do spółki.
Szymon Nędzyński
Michał Walczak
Przeczytaj także:
Dla kogo fundacja rodzinna?
Fundacja rodzinna