Spółka komandytowa ze spółką z o.o. jako komplementariuszem pozwala na zminimalizowanie ryzyka odpowiedzialności osób fizycznych zaangażowanych w spółkę za długi spółki. W pewnych sytuacjach możliwa jest jednak odpowiedzialność członków zarządu komplementariusza na podstawie art. 299 kodeksu spółek handlowych. W praktyce spotykamy się z wątpliwościami Klientów Kancelarii PragmatIQ czy ze względu na wspomniane ryzyko nie byłoby korzystniej by komplementariuszem została osoba fizyczna pozostająca w rozdzielności majątkowej ze swoim małżonkiem.
Niestety żaden z dwóch rozważanych modeli (1. osoba fizyczna z rozdzielnością majątkową jako komplementariusz, 2. spółka z o.o. jako komplementariusz) nie pozwala na całkowite wyeliminowanie ryzyka odpowiedzialności za długi spółki komandytowej.
Osoba fizyczna z rozdzielnością majątkową jako komplementariusz
W sytuacji gdy komplementariuszem jest osoba fizyczna, w razie bezskuteczności egzekucji wobec spółki komandytowej wierzyciel może sięgnąć do majątku osobistego komplementariusza. Wspólnik będący osobą fizyczną odpowiada zatem z majątku osobistego już wtedy, gdy egzekucja z majątku spółki komandytowej okaże się bezskuteczna. Nie ma przy tym znaczenia zachowanie się wspólnika w związku z powstałym zadłużeniem, co znacznie zawęża jego możliwości obrony przed egzekucją.
Klienci Kancelarii PragmatIQ często pytają – a co w sytuacji gdyby ten komplementariusz nie miał żadnego majątku a całość majątku znajdowałaby się w rękach jego małżonka? Rzeczywiście, w takiej sytuacji egzekucja z majątku wspólnika mogłaby się okazać bezskuteczna. Jest to jednak rozwiązanie doraźne. Kiedy tylko pojawiłby się jakikolwiek majątek (np. wynagrodzenie z umowy o pracę, spadek, renta), nie byłoby przeszkód by wierzyciel podjął egzekucję na nowo (zobowiązanie zasądzone wyrokiem przedawnia się dopiero po 10 latach). Ponadto taki wspólnik może zostać wpisany do Krajowego Rejestru Długów, co zmniejsza jego wiarygodność wobec banków i innych podmiotów. Prędzej czy później uparty wierzyciel uzyskałby zatem zaspokojenie z majątku komplementariusza będącego osobą fizyczną. A nawet jeśli nie, to życie ze świadomością ciążącego długu na pewno nie jest przyjemne, ani też łatwe.
Spółka z o.o. jako komplementariusz
Z punktu widzenia wierzyciela bardziej skomplikowane jest uzyskanie zaspokojenia z majątku członka zarządu komplementariusza. W pierwszej kolejności egzekucja z majątku spółki komandytowej musi się okazać bezskuteczna, w dalszej kolejności także egzekucja z majątku spółki z o.o. Dopiero po bezskuteczności tej drugiej egzekucji wierzyciel może kierować roszczenia do majątku osobistego członków zarządu.
Dochodzenie należności od członka zarządu może stanowić dla wierzyciela spory kłopot. W przeciwieństwie do komplementariusza będącego osobą fizyczną, członek zarządu może w kilku przypadkach uwolnić się od odpowiedzialności. Przede wszystkim członek zarządu może uniknąć odpowiedzialności, jeżeli został zgłoszony w odpowiednim czasie wniosek o ogłoszenie upadłości. Dochodzenie roszczeń jest również czasochłonne - wierzyciel musi wytoczyć oddzielny proces członkowi zarządu i wykazać wszystkie przesłanki z art. 299 ksh.
Co wybrać?
Nie można stawiać znaku równości między dwoma opisanymi powyżej modelami spółki komandytowej. Struktura ze spółką z o.o. jako komplementariuszem jest korzystniejsza od takiej, w której komplementariuszem została osoba fizyczna. W praktyce, przy bieżącym monitorowaniu sytuacji finansowej spółki i zgłoszeniu wniosku o upadłość we właściwym czasie, członek zarządu może całkowicie wyeliminować swoje ryzyko odpowiedzialności za długi spółki komandytowej. Nasi specjaliści polecają taki model spółki komandytowej.
Karolina Kulińska-Polak
