Aleksander Gałek

    Aleksander Gałek

    Zapytaj eksperta

    21.08.2013

    Jak wygląda odpowiedzialność komandytariusza, który zawiera umowę spółki komandytowej z innym przedsiębiorcą? Czy komandytariusz ponosi odpowiedzialność za zobowiązania tego przedsiębiorcy powstałe przy prowadzeniu jego przedsiębiorstwa?

    Jak wygląda odpowiedzialność komandytariusza, który zawiera umowę spółki komandytowej z innym przedsiębiorcą? Czy komandytariusz ponosi odpowiedzialność za zobowiązania tego przedsiębiorcy powstałe przy prowadzeniu jego przedsiębiorstwa?

    Tak, komandytariusz, który zawiera umowę spółki komandytowej z innym przedsiębiorcą (zarówno jednoosobowym jak i ze spółką handlową) odpowiada za zobowiązania tego przedsiębiorcy powstałe przy prowadzeniu jego przedsiębiorstwa, a istniejące w chwili wpisu spółki do rejestru przedsiębiorców KRS. Dotyczy to wyłącznie sytuacji zawiązywania umowy nowej spółki komandytowej z takim przedsiębiorcą. Odpowiedzialność ta jest niezależna od tego czy ów przedsiębiorca zostaje komandytariuszem czy komplementariuszem.

     

    Zagadnienie to reguluje art. 116 kodeksu spółek handlowych, który brzmi: „W przypadku zawarcia umowy spółki komandytowej z przedsiębiorcą prowadzącym przedsiębiorstwo we własnym imieniu i na własny rachunek, komandytariusz odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu tego przedsiębiorstwa, a istniejące w chwili wpisu spółki do rejestru.”

     

    Istotne jest jednak ustalenie w jakim zakresie komandytariusz tę odpowiedzialność ponosi: czy do wysokości sumy komandytowej, czy też bez ograniczenia, całym swoim majątkiem.

     

    Przepis art. 116 ksh nie do końca jest jasny w tym zakresie. Kwestia ta nie została jak dotąd rozstrzygnięta jednoznacznie w orzecznictwie, a interpretacje prezentowane w literaturze są rozbieżne. Jedno stanowisko wskazuje, że komandytariusz odpowiada za takie zobowiązania na takich samych zasadach jak za zobowiązania spółki komandytowej, czyli do wysokości sumy komandytowej (Szwaja J., [w:] Sołtysiński, Szajkowski, Szumański, Szwaja, Komentarz KSH, t. I, wyd. 2, Warszawa 2006; Strzępka J., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, 2012;Bieniak M./Spyra M., Kodeks spółek handlowych. Komentarz, 2012). Inni autorzy zakładają, że odpowiedzialność w takim przypadku jest nieograniczona, czyli komandytariusz odpowiada całym swoim majątkiem (Kidyba A., Komentarz aktualizowany do Kodeksu spółek handlowych, 2012; M. Rodzynkiewicz, Kodeks spółek handlowych. Komentarz, 2012).

     

    Naszym zdaniem pierwsza z tych interpretacji znajduje silniejsze uzasadnienie. Ochrona wierzyciela zobowiązań powstałych przy prowadzeniu przedsiębiorstwa oraz rozkład interesów i ryzyka jego, spółki komandytowej i jej wspólników nie uzasadnia rozszerzenia odpowiedzialności komandytariuszy poza sumę komandytową. Zasada ograniczenia odpowiedzialności komandytariuszy jest jedną z cech konstytutywnych spółki komandytowej. W ogromnej liczbie przypadków taka spółka nie tworzy przedsiębiorstwa od podstaw, tylko korzysta z dorobku części wspólników. Biorąc to pod uwagę, przyjęcie nieograniczonej odpowiedzialności komandytariuszy w takim przypadku sprowadzałaby cechę charakterystyczną spółki komandytowej do wyjątku od reguły.

     

    Ponadto przepis art. 116 ksh w ogóle nie rozstrzyga czy znajduje on zastosowanie wyłącznie w sytuacji, gdy wspólnik będący przedsiębiorcą wniesie przedsiębiorstwo do spółki komandytowej jako aport. W literaturze prawniczej większość autorów stoi na stanowisku, że art. 116 ksh dotyczy sytuacji, gdy wspólnik wnosi jako swój wkład do spółki komandytowej całe prowadzone przez niego przedsiębiorstwo, a tym samym spółka komandytowa kontynuuje jego działalność. Pojawiają się jednak również, co prawda nieliczne, głosy, że przepis ten znajdzie zastosowanie również wtedy, gdy wkładem wspólnika będzie inny wkład niż jego przedsiębiorstwo. Naszym zdaniem pierwsze z tych stanowisk jest prawidłowe. Nie sposób przyjąć, aby zobowiązania związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa przez jednego ze wspólników, które to przedsiębiorstwo pozostanie poza spółką komandytową i jest nadal prowadzone we własnym imieniu przez jednego ze wspólników, miały obciążać komandytariusza. Wówczas brak jest podstaw, by spółka komandytowa ponosiła odpowiedzialność za zobowiązania związane z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa, więc tym bardziej tej odpowiedzialności nie może ponosić komendytariusz.

     

    Źródłem sprzecznych interpretacji art. 116 ksh są między innymi niefortunne nowelizacje art. 33 ksh regulującego analogiczną sytuację w spółce jawnej (obecnie brzmienie: „Kto zawiera umowę spółki jawnej z przedsiębiorcą jednoosobowym, który wniósł do spółki przedsiębiorstwo, odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu tego przedsiębiorstwa przed dniem utworzenia spółki do wartości wniesionego przedsiębiorstwa według stanu w chwili wniesienia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela.”). Tak jak wspólnik sp.j. odpowiadać będzie zatem komplementariusz sp.k.

     

    Z wyraźnego ograniczenia odpowiedzialności wspólników sp.j. w przypadku wniesienia przedsiębiorstwa do takiej spółki, niektóre głosy wywodzą brak takiego ograniczenia w odniesieniu do komandytariusza spółki komandytowej. Zauważyć jednak należy, że ustawodawca nowelizując ksh w 2003 roku wskazał na brak precyzji art. 33 ksh w brzmieniu wówczas obowiązującym. Nowelizacja ta nie dotyczyła przepisów regulujących spółkę komandytową, chociaż powód proponowanej zmiany art. 33 ksh podany w uzasadnieniu projektu ustawy w równym stopniu co spółki jawnej dotyczy spółki komandytowej, z uwagi na podobieństwo art. 116 ksh do art. 33 ksh w pierwotnym brzmieniu („Kto zawiera umowę spółki jawnej z przedsiębiorcą jednoosobowym, odpowiada także za zobowiązania powstałe przy prowadzeniu przedsiębiorstwa przez tego przedsiębiorcę przed dniem utworzenia spółki.”). Co więcej zmiana art. 33 ksh nie umożliwiła poprzez tzw. wykładnię systemową usunięcia wszystkich wątpliwości związanych z art. 116 ksh. Ostatni z wspomnianych przepisów nadal pozostał nieprecyzyjny, co umożliwia wyciagnięcie wniosku, że ustawodawca, „zapomniał” go znowelizować i odwołanie do art. 33 ksh ma ograniczoną przydatność przy interpretacji art. 116 ksh.

     

    Marcin Rodek

    Tagi komandytariusz odpowiedzialność

    Potrzebujesz pomocy w Twojej sprawie?
    Skontaktuj się z nami:

    Kancelaria Prawna PragmatIQ

    kancelaria@komandytowa.pl

    Masz pytania?

    Skontaktuj się z ekspertem!

    Wojciech Kaptur

    Radca prawny,

    Doradca podatkowy

    w.kaptur@komandytowa.pl

    Napisz mail


    Newsletter

    • Otrzymasz bezpłatne opracowanie najczęstszych błędów przy zakładaniu spółki komandytowej.
    • Bez spamu.
    • Konkretnie - raz w miesiącu.
    Tagi komandytariusz odpowiedzialność