W spółce komandytowej formalnie nie funkcjonuje pojęcie „udziału” jak to ma miejsce w spółce z o.o. Należałoby raczej mówić o „ogóle praw i obowiązków wspólnika” jak nazywa to kodeks spółek handlowych. Aczkolwiek w praktyce dla uproszczenia często mówi się o udziale w spółce komandytowej, mając oczywiście na myśli ów ogół praw i obowiązków wspólnika.
Do sprzedaży ogółu praw i obowiązków wspólnika w spółce komandytowej może dojść z różnych przyczyn, choć zdecydowanie przeważają względy czysto biznesowe. Ponadto, w przypadku sporu wspólników w spółce komandytowej sprzedaż ogółu praw i obowiązków może być jedynym sposobem zażegnania konfliktu. Przeczytaj poniższy artykuł, a dowiesz się jak skutecznie sprzedać prawa i obowiązki wspólnika w spółce komandytowej.
Sprawdź postanowienia zawarte w umowie spółki
W pierwszej kolejności zweryfikuj jakie postanowienia dotyczące przenoszenia ogółu praw i obowiązków wspólnika znajdują się w umowie spółki komandytowej, a zwłaszcza, czy znajdziemy w niej zapisy dotyczące:
- możliwości przeniesienia ogółu praw i obowiązków w spółce komandytowej na inny podmiot,
- konieczności wyrażenia zgody na przeniesienie ogółu praw i obowiązków ,
- prawa pierwokupu lub pierwszeństwa nabycia ogółu praw i obowiązków przez pozostałych wspólników,
- specjalnych wymogów, które musi spełniać nabywca ogółu praw i obowiązków wspólnika.
Jeżeli w umowie spółki nie ma postanowień, które wprost przewidują możliwość przeniesienia ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki komandytowej, to nie można go od razu sprzedać ani zbyć w inny sposób (np. darować, wnieść do spółki aportem). W takim wypadku przed zbyciem ogółu praw i obowiązków należy zmienić umowę spółki komandytowej. Do tego najczęściej potrzebna jest jednak zgoda wszystkich pozostałych wspólników. Uzyskanie takiej zgody podczas konfliktu w spółce może być poważnie utrudnione.
W sytuacji, w której umowa spółki nie przewiduje możliwości zbycia ogółu praw i obowiązków, a pozostali wspólnicy nie wyrażają zgody na wprowadzenie takiego postanowienia, rozwiązaniem pozwalającym opuścić spółkę może być wypowiedzenie umowy spółki. Aby uczynić to skutecznie, konieczne jest spełnienie kilku warunków, o których przeczytasz w naszym artykule Wypowiedzenie umowy spółki sposobem na wyjście ze spółki komandytowej.
Jeżeli natomiast według postanowień umowy spółki zbycie ogółu praw i obowiązków jest dopuszczalne, to zgodę w formie pisemnej zazwyczaj muszą wyrazić wszyscy pozostali wspólnicy (zarówno komplementariusze, jak i komandytariusze). Tę kwestię także reguluje umowa spółki. W przypadku braku ich zgody czynność nie odniesie skutków prawnych. Zgoda wspólników może być wyrażona przed zawarciem umowy, na podstawie której ma nastąpić zbycie ogółu praw i obowiązków, bądź po jej podpisaniu. W tym drugim wypadku umowa odnosi skutek dopiero od momentu wyrażenia zgody przez wspólników.
Umowa spółki może wymagać, aby ten, kto chce nabyć ogół praw i obowiązków, spełniał określone wymagania. Mogą one dotyczyć na przykład posiadania określonych kwalifikacji, wykształcenia itd. W praktyce tego rodzaju postanowienia umów spółek są jednak bardzo rzadkie. Możliwe jest również, że wspólnicy spółki komandytowej w celu ochrony swoich interesów ustanowili prawo pierwokupu lub pierwszeństwa nabycia ogółu praw i obowiązków. W takiej sytuacji to oni będą uprawnieni do zakupu ogółu praw i obowiązków w pierwszej kolejności, a osoba trzecia będzie mogła go nabyć dopiero, gdy nie zdecydują się na to dotychczasowi wspólnicy.
Chcesz wiedzieć więcej na temat spółki komandytowej? Sprawdź najnowsze wydanie książki "Komandytowa" - jedyne na rynku praktyczne kompendium wiedzy o spółce komandytowej jako podatniku CIT.
Zweryfikuj treść ewentualnych porozumień wspólników
Pamiętaj, że kwestie dotyczące sprzedaży ogółu praw i obowiązków mogły w pewnym zakresie zostać uregulowane także w porozumieniach wspólników, które uzupełniają umowę spółki. Jeżeli doszło do zawarcia porozumień, które mogą dotyczyć tej kwestii, uważnie je przeczytaj.
Określ wartość swojego ogółu praw i obowiązków
Kolejnym krokiem jest określenie ceny za sprzedawany ogół praw i obowiązków spółki komandytowej. Wartość ta najczęściej ustalana jest w toku negocjacji pomiędzy zbywcą a nabywcą ogółu praw i obowiązków. Jeśli jednak przed przystąpieniem do takich negocjacji chciałbyś wiedzieć ile realnie możesz oczekiwać za swój ogół praw i obowiązków to możesz rozważyć zlecenie jego wyceny. Więcej o wycenie wartości spółki w kontekście sporów wspólników przeczytasz na naszym portalu Mniejszosciowi.pl w artykule Wycena spółki – podstawa do ustalenia strategii w sporze ze wspólnikiem.
Zawrzyj umowę sprzedaży ogółu praw i obowiązków
Umowa sprzedaży ogółu praw i obowiązków powinna być zawarta w zwykłej formie pisemnej. Nie jest wymagana wizyta u notariusza. Jeżeli jednak umowa spółki została zawarta przez Internet, to również sprzedaż ogółu praw i obowiązków w spółce może zostać dokonana w ten sposób. Oświadczenia zbywcy i nabywcy wymagają w takiej sytuacji opatrzenia kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem zaufanym ePUAP.
Zbycie ogółu praw i obowiązków może wywoływać różne skutki podatkowe. Czy zbycie ogółu praw i obowiązków jest objęte PCC? Przeczytaj w naszym artykule Zbycie udziału w spółce komandytowej – czy podlega PCC?
Sprzedajesz firmę? Chcesz dobrze przygotować się do negocjacji? Sprawdź co na ten temat sądzą nasi specjaliści od spółek.
Marcin Tomczak
