Tak, ale umowa spółki musi jednak wyraźnie dawać podstawę do takiej zmiany uchwałą wspólników.
Umowa spółki podlega zasadzie swobody umów wyrażonej w Kodeksie cywilnym. Granice tej swobody są wyznaczone bezwzględnie wiążącymi przepisami prawa, zasadami współżycia społecznego i naturą stosunku prawnego (art. 3531 kc). Art. 123 § 1 Kodeksu spółek handlowych stanowi natomiast, że komandytariusz uczestniczy w zysku spółki proporcjonalnie do jego wkładu rzeczywiście wniesionego do spółki, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Zakończenie art. 123 § 1 ksh („…,chyba że umowa spółki stanowi inaczej”) powinien być interpretowany w ten sposób, że wyrażona we wcześniejszej części zdania reguła ma charakter względnie wiążący. Nie oznacza to jednak, że odstępstwo od tej zasady w każdym szczególe musi zostać uregulowane w umowie spółki.
Treść stosunku zobowiązaniowego spółki wynika z ustawy i woli stron umowy spółki. Wola ta jednak nie musi być w całości zawarta w umowie spółki. Sam ksh wskazuje bowiem, że niektóre elementy tego stosunku mogą być kształtowane działaniem stron, np. poprzez podjęcie uchwał. W niektórych przypadkach uprawnienie takie zostanie wspólnikom przyznane „automatycznie”, jeżeli nie uregulują danej kwestii w umowie spółki. Tak jest w chociażby w przypadku powierzenia niektórym wspólnikom spółki jawnej prowadzenia jej spraw (art. 40 § 1 ksh). W odniesieniu do spółek osobowych – inaczej niż w przypadku spółek kapitałowych – ksh ogólnie przyznaje wspólnikom szeroką autonomię.
Umowa spółki może przyznawać zatem wspólnikom także uprawnienia kształtujące niektóre elementy stosunku prawnego spółki. Z tego z kolei wynika, że sposób uczestniczenia w zyskach nie musi być w najmniejszym szczególe regulowany w umowie spółki. Dopuszczalne zatem będzie wskazanie w umowie spółki jasnego sposobu podziału zysku, z jednoczesnym zastrzeżeniem, że jednomyślna uchwała wspólników może ten sposób zmienić.
Podstawy podziału zysku dotyczą stosunków wewnętrznych spółki, więc co do zasady nie mają na celu ochrony pewności obrotu, tj. kontrahentów spółki. Wyraźnie wskazuje na to między innymi fakt, że sposób podziału zysku i jego zmiana nie podlega obowiązkowi zgłoszenia wpisu do rejestru przedsiębiorców KRS.
Wspólnik jest natomiast chroniony przez świadomość dopuszczalności takiej uchwały na podstawie umowy spółki i konieczność jego zgody na taką uchwałę.
W celu uniknięcia potencjalnych konfliktów w spółce, warto szczególną uwagę poświęcić kwestiom związanym z podziałem zysku. O tym jak prawidłowo go określić możesz przeczytać w naszym w artykule Podział zysku w spółce komandytowej – jak go ukształtować?
Marcin Rodek
