Tomasz Rutkowski

    Tomasz Rutkowski

    Zapytaj eksperta

    29.06.2015

    Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej – aport, nowa spółka czy przekształcenie kodeksowe?

    Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej – aport, nowa spółka czy przekształcenie kodeksowe?

    Chcąc zmienić formę prawną jednoosobowej działalności gospodarczej przedsiębiorca może dokonać przekształcenia w sp. z o.o. lub spółkę akcyjną. Alternatywą może być aport przedsiębiorstwa do spółki lub zawiązanie nowej spółki, która będzie stopniowo przejmować dotychczasową działalność. Decyzja, którą z tych metod transformacji wybrać ma kluczowe znaczenia dla kosztów planowanej zmiany, a także dla jej końcowego efektu. Poniższy tekst pozwoli na przeanalizowanie wad i zalet każdego z możliwych rozwiązań i ułatwi wybór najkorzystniejszej metody.

    Przekształcenie w spółkę

    Przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą może dokonać jej przekształcenia w spółkę kapitałową, tj. spółkę z o.o. lub spółkę akcyjną. Kolejnym krokiem może być dokonanie dalszego przekształcenia spółki kapitałowej np. w spółkę komandytową. W wyniku przekształcenia powstaje nowy podmiot – spółka przekształcona, której przysługują wszystkie prawa i obowiązki przekształconego przedsiębiorcy. Przedsiębiorca „staje się” spółką z dniem przekształcenia, tj. dniem, w którym nowa spółka zostanie wpisana do rejestru przedsiębiorców KRS. Cały proces trwa około 2 miesięcy. Jest to termin szacunkowy, uzależniony od wielu czynników takich jak: sprawność działania przedsiębiorcy, biegłego rewidenta, sądu rejestrowego. Dokonanie dalszego przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę komandytową wydłuża cały proces o kolejne 2 miesiące. 

    Spółka przekształcona jest z mocy prawa, tzn. bez konieczności dokonywania jakichkolwiek zmian czy cesji, stroną wszystkich dotychczasowych umów, jakie łączyły przedsiębiorcę z osobami trzecimi. Z chwilą przekształcenia majątek przedsiębiorstwa staje się majątkiem spółki przekształconej. Zasada ta odnosi się również do pracowników, którzy bez konieczności dokonywania żadnych zmian w dotychczas obowiązujących umowach stają się z chwilą przekształcenia pracownikami spółki przekształconej. 

    Przekształcenie przedsiębiorstwa pozwala na zachowanie niemal wszystkich dotychczasowych koncesji, zezwoleń, ulg oraz uprawnień wynikających z decyzji administracyjnych. Wyjątki od tej zasady mogą wynikać jedynie z przepisów szczególnych, które zdarzają się jednak bardzo rzadko.

    Proces przekształcenia nie jest opodatkowany podatkiem VAT, nie wywołuje również skutków w podatkach dochodowych.  

    Na koszty przekształcenia składają się: sporządzenie planu przekształcenia przedsiębiorcy w formie aktu notarialnego, koszt badania planu przekształcenia przez biegłego rewidenta, opłaty sądowe, koszt aktu notarialnego zawierającego oświadczenie o przekształceniu, koszty wypisów aktów notarialnych, koszt podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 0,5% od kwoty kapitału zakładowego spółki z o.o. oraz wynagrodzenie prawnika.

    Aport przedsiębiorstwa do spółki

     

    Przedsiębiorstwo rozumiane jako zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych służących prowadzeniu działalności gospodarczej może zostać w drodze jednej czynności prawnej wniesione do spółki jako wkład niepieniężny (aport). W wyniku aportu przedsiębiorca może zwiększyć swój dotychczasowy udział w spółce lub wejść do spółki jako nowy wspólnik. Spółka przejmuje działalność przedsiębiorstwa z momentem zawarcia umowy przeniesienia przedmiotu aport na spółkę lub z dniem wskazanym w umowie aportowej. Cała procedura wniesienia przedsiębiorstwa do spółki trwa szacunkowo około jednego miesiąca i jest uzależniona od takich czynników jak skład przedsiębiorstwa i sprawność działania sądu rejestrowego.

    Wraz z aportem na spółkę przechodzą prawa z umów związanych z przedsiębiorstwem. Zasada ta nie dotyczy jednak obowiązków, do przeniesienia których wymagana jest zgoda drugich stron umów, z których obowiązki te wynikają. Istnieje ryzyko nie uzyskania takiej zgody, a wówczas zobowiązanie wynikające z takiej umowy nie będzie mogło przejść na spółkę. W wyniku aportu cały majątek przedsiębiorstwa, w tym również zakład pracy zostaje przeniesiony do spółki. Zgodnie z art. 23(1) kodeksu pracy, konieczne jest zawiadomienie pracowników o planowanym aporcie. W terminie 2 miesięcy od przejścia zakładu pracy, pracownik może bez wypowiedzenia, jedynie z siedmiodniowym uprzedzeniem rozwiązać stosunek pracy. 

    Wraz z aport na spółkę nie przechodzą koncesje, zezwolenia, ulgi oraz uprawnienia wynikających z decyzji administracyjnych. Wyjątki od tej zasady mogą wynikać jedynie z przepisów szczególnych, zdarzają się one jednak bardzo rzadko. Oznacza to konieczność uzyskiwania nowych decyzji, przez spółkę do której wniesiono przedsiębiorstwo co wiąże się z poniesieniem koszów ich uzyskania.

    Wniesienie przedsiębiorstwa do spółki nie jest opodatkowane podatkiem VAT, nie powoduje również opodatkowania w sferze podatku dochodowego. Konsekwencje podatkowe powstają dopiero w momencie sprzedaży udziałów w sp. z o.o. lub akcji w spółce akcyjnej.

    Na koszty wniesienia przedsiębiorstwa do spółki w ramach wkładu niepieniężnego składają się koszty sporządzenia aktu notarialnego, opłaty sądowe, koszty wypisów aktów notarialnych, podatek od czynności cywilnoprawnych oraz wynagrodzenie prawnika.

     

    Masz pytania dotyczące spółki komandytowej? Sprawdź najnowsze wydanie książki “Komandytowa”, a w niej wszystko, co musisz wiedzieć o spółce komandytowej jako podatniku CIT.  



    Założenie nowej spółki

    Przedsiębiorca prowadzący działalność gospodarczą, może założyć nową spółkę, która stopniowo będzie przejmowała jego dotychczasową działalność. Przy tej metodzie transformacji nie dochodzi do „automatycznego” przejścia sytuacji prawnej jednoosobowego przedsiębiorcy na spółkę, lecz konieczne jest dokonanie wielu osobnych czynności prawnych. Całkowite „przejęcie” działalności przedsiębiorstwa nastąpi z chwila dokonania ostatniej czynności prawnej przenoszącej majątek przedsiębiorstwa do nowo powstałej spółki. Długość procesu przejmowania działalności przedsiębiorstwa przez nową spółkę jest uzależniona od tego co wchodzi w skład przedsiębiorstwa. Na pewno jest to proces dłuższy niż przekształcenie czy aport. 

    Aby nowa spółka stała się stroną dotychczasowych umów przedsiębiorstwa konieczne jest dokonanie przeniesienia (cesji) praw i obowiązków z tych umów na spółkę lub rozwiązanie dotychczasowych umów z kontrahentami i ponowne ich zawarcie przez nowo zawiązaną spółką. W obu przypadkach na dokonanie zmiany konieczna jest zgoda drugiej strony umowy co wiąże się z ryzykiem jej nieuzyskania. Przeniesienie majątku jednoosobowego przedsiębiorstwa do spółki powoduje konieczność dokonanie odpowiedniej czynności prawnej np. zawarcia umowy sprzedaży, wniesienia poszczególnych składników majątku jako wkładu niepieniężnego itd. Dokonanie tych czynności niesie za sobą określone konsekwencje podatkowe. Również przejście dotychczasowych pracowników do nowej spółki niesie za sobą konieczność zawarcia nowych umów z pracownikami.  

    Na nowo utworzoną spółkę, nie przechodzą zezwolenia, koncesje i inne decyzje administracyjne przysługujące dotychczasowemu przedsiębiorcy. Do ich ponownego uzyskania przez nową spółkę konieczne jest ponowne przejście całej procedury administracyjnej i poniesienie związanych z nią kosztów. 

    Każda z transakcji sprzedaży składnika majątku będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT, nawet jeżeli przy zakupie nie przysługiwało osobie fizycznej prawo do odliczenia podatku naliczonego. Spółce natomiast będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z zakupem poszczególnych składników majątku. Sprzedaż majątku będzie opodatkowana VAT w wysokości 23%. Jeśli prowadzący działalność sprzedał składniki majątku, a od ich zakupu (z podatkiem VAT) nie minęło 5 lat to wtedy będzie on musiał przeprowadzić niekorzystne korekty podatku naliczonego. Pięć lat liczy się od roku, w którym środki te zostały oddane do użytkowania. Sprzedaż maszyn przedsiębiorca będzie musiał rozliczyć w ramach swojej działalności. Ewentualny dochód ze sprzedaży będzie opodatkowany. Kosztem uzyskania przychodów będzie wartość początkowa środka trwałego pomniejszona o odpisy amortyzacyjne. Spółka będzie mogła rozpocząć amortyzację podatkową zakupionych środków – podstawą dokonywania odpisów będzie ich wartość wynikająca z umowy sprzedaży.

    Przy tej metodzie zmiany formy prawnej prowadzenia działalności kosztem będzie koszt założenia spółki (koszt aktu notarialnego oraz opłaty sądowe i podatek od czynności cywilnoprawnych). Nie można jednak zapomnieć o kosztach wynikających z faktu opodatkowania „przerzucania” składników przedsiębiorstwa. O tym w jaki sposób można założyć spółkę komandytową dowiesz się z naszego artykułu: Jak założyć spółkę komandytową? – krok po kroku. 
     

    Tabelaryczne porównanie aspektów przekształcenia spółki, aportu i założenia nowej spółki przedstawiamy również w artykule Przekształcenie działalności gospodarczej - aport, nowa spółka czy przekształcenie kodeksowe? na naszym portalu www.doradzamy.to.

     

     Zapraszamy do obejrzenia naszego filmu instruktażowego: "Jak przekształcić firmę w spółkę komandytową?"

     

     

    Tomasz Rutkowski, Kacper Ziniak

     

    Tagi aport przekształcenie

    Potrzebujesz pomocy w Twojej sprawie?
    Skontaktuj się z nami:

    Kancelaria Prawna PragmatIQ

    kancelaria@komandytowa.pl

    Masz pytania?

    Skontaktuj się z ekspertem!

    Wojciech Kaptur

    Radca prawny,

    Doradca podatkowy

    w.kaptur@komandytowa.pl

    Napisz mail


    Newsletter

    • Otrzymasz bezpłatne opracowanie najczęstszych błędów przy zakładaniu spółki komandytowej.
    • Bez spamu.
    • Konkretnie - raz w miesiącu.
    Tagi aport przekształcenie