Znaczna część funkcjonujących na rynku spółek komandytowych składa się z komplementariusza będącego spółką z o.o. Tym samym zagadnienie rezygnacji z członkostwa w zarządzie sp. z o.o. ma istotne znaczenie również z punktu widzenia spółek komandytowych. Skuteczność rezygnacji ma doniosłe znaczenie prawne albowiem wpływa na potencjalną odpowiedzialność członka zarządu oraz kwestię reprezentacji spółki. W jaki sposób skutecznie zrezygnować z członkostwa w zarządzie sp. z o.o.?
Wygaśnięcie mandatu
W przypadku rocznej kadencji, jeżeli umowa spółki nie stanowi inaczej, mandat do pełnienia funkcji członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników, zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za pierwszy pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu. W sytuacji gdy członek zarządu powołany jest na okres dłuższy niż jeden rok, mandat do pełnienia funkcji członka zarządu wygasa z dniem odbycia zgromadzenia wspólników zatwierdzającego sprawozdanie finansowe za ostatni pełny rok obrotowy pełnienia funkcji członka zarządu (jeżeli umowa nie reguluje tego w sposób odmienny).
Poza przyczynami związanymi z upływem czasu, mandat członka zarządu wygasa w przypadku jego śmierci, rezygnacji, odwołania ze składu zarządu, bądź w przypadku zaistnienia przyczyn wskazany w przepisach szczególnych, np. w sytuacji utraty pełnej zdolności do czynności prawnych, bądź popełnienia przestępstwa, o którym mowa w art. 18 § 2 Kodeksu spółek handlowych.
Złożenie rezygnacji
O tym w jaki sposób członkowie zarządu spółki kapitałowej powinni składać oświadczenie o rezygnacji z pełnionej funkcji jednoznacznie rozstrzygnął Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 31 marca 2016 roku o sygn. III CZP 89/15
Sąd Najwyższy stwierdził, że członek zarządu rezygnację z pełnionej funkcji powinien złożyć spółce reprezentowanej zgodnie z art. 205 § 2 KSH, tj. reprezentowanej przez innego członka zarządu lub prokurenta. Oświadczenie o rezygnacji będzie uznane za złożone spółce i tym samym dokonane, z chwilą uzyskania przez przynajmniej jednego członka zarząd lub prokurenta możliwości zapoznania się z treścią tego oświadczenia w zwykłym toku czynności. Oświadczenie woli o rezygnacji z pełnionej funkcji może zostać przesłane pisemnie lub w formie elektronicznej, na adres siedziby spółki lub adres siedziby zarządu.
Rezygnacja ostatniego członka zarządu
Istotne odstępstwo od wskazanej powyżej zasady pojawia się w sytuacji gdy rezygnacja z pełnionej w zarządzie spółki spowodowałaby nieobsadzenie w zarządzie ani jednego mandatu. Z taką sytuacją będziemy mieli do czynienia gdy rezygnację składa członek zarządu jednoosobowego lub ostatni członek zarządu wieloosobowego albo składają ją jednocześnie wszyscy członkowie zarządu wieloosobowego, a w spółce nie został ustanowiony prokurent. Zgodnie z nowelizacją obowiązującą od 1 marca 2019 roku, jeżeli w wyniku rezygnacji członka zarządu żaden mandat w zarządzie nie byłby obsadzony, członek zarządu składa rezygnację wspólnikom.
Zawiadomienie o terminie zwoływanego zgromadzenia wspólników winno zostać wysłane do wspólników na co najmniej dwa tygodnie przed terminem tego zgromadzenia i powinno zawierać oświadczenie woli o rezygnacji z pełnionej w zarządzie funkcji. Rezygnacja jest skuteczna z dniem następującym po dniu, na który zwołano zgromadzenie wspólników.
Wprowadzenie powyższej regulacji i przyznanie reprezentacji biernej wspólnikom stanowi wyjątek od zasady reprezentacji ustanowionej w art. 205 § 2 KSH. Za przyjęciem powyższego rozwiązania przemawiają względy funkcjonalne i przyjęcie, że sp. z o.o. jest wehikułem prawnym, poprzez który swoje interesy realizują jej właściciele (wspólnicy). Powyższa regulacja ma zagwarantować wspólnikom możliwość podjęcia niezbędnych działań, w tym wytypowania kandydatów na nowego członka zarządu, a tym samym zabezpiecza interesy spółki oraz zapewnia jej ciągłość działania.
Z drugiej zaś strony, co należy podkreślić, dochodzi do swoistego ograniczenia swobody rezygnacji członka zarządu. W praktyce bowiem skuteczność rezygnacji zostaje odroczona na co najmniej dwa tygodnie, wyłączając tym samym możliwość zrezygnowania z pełnionej funkcji ze skutkiem natychmiastowym. Wprowadzenie takiego okresu oczekiwania może mieć niebagatelne znacznie dla potencjalnej odpowiedzialności rezygnującego zarządcy. Więcej na temat odpowiedzialności członków zarządu komplementariusza będącego spółką z o.o. możesz przeczytać w artykule Czy członkowie zarządu komplementariusza będącego spółką z o.o. mogą zostać pociągnięci do odpowiedzialności za zobowiązania spółki komandytowej?
Paweł Butkiewicz, Kamil Ekiert
Obejrzyj nasz film: Jak przygotować się do sporu między wspólnikami? We wszystkich spółkach prędzej czy później pojawia się trudny moment, który może stać się przyczynkiem do konfliktu wspólników. Dowiedz się o czym warto pamiętać i jakich nie popełniać błędów.
